Γράφει ο Κομπα
Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας αποτελεί την πλέον αναδυόμενη υπερδύναμη του συγχρόνου κόσμου. Οι αλλαγές που συντελέστηκαν μετά το θάνατο του προλετάριου-κομμουνιστή επαναστάτη και ηγέτη Μάο Τσε Τουνγκ τόσο στο Κόμμα, όσο και στην ίδια τη χώρα ομοιάζουν μερικώς με τις αντίστοιχες αντεπαναστατικές ανατροπές στην ΕΣΣΔ από το 1956 και έπειτα μέχρι την διάλυση της, παρόλα αυτά η πορεία της πολυπληθέστερης χώρας του κόσμου είναι πολύ διαφορετική. Το παρόν ιδεολογικό άρθρο καλείται να απαντήσει, όσο πιο σύντομα γίνεται στα τέσσερα πιο σημαντικά ερωτήματα που αφορούν την σύγχρονη Κίνα με την εξαγωγή των απαραίτητων συμπερασμάτων.
Α. Είναι η Κίνα σοσιαλιστική;
Δεν χρειάζεται κανείς ιδιαίτερη γνώση και κατάρτιση της μαρξιστικής-λενινιστικής θεωρίας για να απαντήσει στο εν λόγω ερώτημα. Η απάντηση είναι όχι. Ωστόσο αυτό δεν την καθιστά ένα καθαρά αστικό-καπιταλιστικό κράτος καθώς στην Λ.Δ. της Κίνας διατηρούνται μέχρι και σήμερα κάτι παραπάνω από ψήγματα σοσιαλιστικού κράτους και οικονομίας.
Άποψη μου είναι πως η Κίνα βρίσκεται σε διαδικασία καπιταλιστικής παλινόρθωσης, η οποία ωστόσο δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα και θα προσπαθήσω να εξηγήσω όσο πιο σύντομα γίνεται το γιατί.
Τα ξένα μονοπώλια που στεγάζονται στην Κίνα είναι πλήρως ελεγχόμενα από το κράτος ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τις, στρατηγικής σημασίας, επιχειρήσεις όπως είναι οι τράπεζες, τα ναυπηγία, οι εταιρείες ενέργειας και πολλά άλλα βασικά μέσα παραγωγής, τα οποία βρίσκονται στην ιδιοκτησία του κράτους. Ενώ κρατική παρέμβαση υπάρχει και σε όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες λειτουργούν υπό την αιγίδα και προστασία του κινεζικού κράτους και δεν μπορούν να παρεκκλίνουν από τις κρατικές/κυβερνητικές επιταγές. Αν και ο κρατικός τομέας παρήγαγε το 65-85% του παραγόμενου ΑΕΠ την περίοδο 1949-1993, μέχρι και σήμερα εξακολουθεί να παράγει ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό της τάξης του 35 με 40%, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό παράγεται ισομερώς, περίπου, από τον ιδιωτικό τομέα και τις επιχειρήσεις μικτής ιδιοκτησίας. Η κρατική παρέμβαση, σίγουρα, αποτελεί κομβικό κομμάτι της οικονομίας και του ίδιου του κινεζικού κράτους, ωστόσο οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής όλο και επεκτείνονται με την εργατική τάξη να μην συμμετέχει, στην ουσία, καθόλου στην διαδικασία των αποφάσεων και να υπακούει τυφλά το κράτος και τους, κρατικά ελεγχόμενους επιχειρηματίες στην πλειοψηφία των φορών.
Στις επιχειρήσεις στο εξωτερικό έχει καταργηθεί το κρατικό μονοπώλιο με ιδιωτικές επιχειρήσεις να στηρίζονται από το κράτος στο εξωτερικό.
Σε ό,τι αφορά τη γη, η ιδιοκτησία της είναι αποκλειστικά κρατική, πράγμα πρακτικά και νομοθετικά κατοχυρωμένο με εξαίρεση τα μικρά οικογενειακά αγροκτήματα.
Άρα ως συμπέρασμα εξάγεται το εξής: Η Κίνα αν και δεν είναι σοσιαλιστικό κράτος δεν μπορεί να χαρακτηριστεί (τουλάχιστον ακόμα) καπιταλιστικό με καθοριστική κρατική παρέμβαση και κυριαρχία του Κομμουνιστικού Κόμματος στο πολιτικό-κοινωνικό επίπεδο.
Β. Είναι η Κίνα ιμπεριαλιστική;
Και σε αυτό το ερώτημα, πάλι η απάντηση είναι προφανής. Όχι, η Κίνα δεν ομοιάζει σε καμία περίπτωση με τις ιμπεριαλιστικές χώρες, ούτε είναι πόλος ενός νέου αναδυόμενου ιμπεριαλιστικού μπλοκ όπως πολλοί θέλουν να βλέπουν. Καταρχάς για να θεωρηθεί ένα κράτος ιμπεριαλιστικό θα πρέπει να έχει προέλθει η ολοκληρωτική μετάβαση του στις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, πράγμα που στην Κίνα δεν έχει γίνει, τουλάχιστον ακόμα.
Η Λ.Δ. της Κίνας, επίσης, δεν πληροί το πρώτο και βασικότερο στοιχείο του ιμπεριαλισμού που θέτει ο Λένιν, δηλαδή της «συγκέντρωσης της παραγωγής και του κεφαλαίου, που έχει φτάσει σε τέτοια υψηλή βαθμίδα ανάπτυξης, ώστε να δημιουργεί μονοπώλια που παίζουν αποφασιστικό ρόλο στην οικονομική ζωή».
Επιπλέον η εξαγωγή κεφαλαίου της Κίνας βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από ότι στις άλλες ιμπεριαλιστικές καθώς η Κίνα αποτελεί μία χώρα εξαγωγής εμπορευμάτων, παρά μια χώρα εξαγωγής κεφαλαίου, αν και τελευταία επιχειρείται και το δεύτερο.
Όπως δείχνουν και σύγχρονες μελέτες, η Κίνα κέρδισε ελάχιστα σε υπεραξία από το εμπόριο της με τις υπόλοιπες καπιταλιστικές και ιμπεριαλιστικές χώρες.
Από τις επενδύσεις της Κίνας στο εξωτερικό, μόλις το 50% είναι άμεσες ξένες επενδύσεις, ενώ το εισόδημα που λαμβάνει από αυτές κυμαίνεται περίπου στα 200 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή σε κάτι παραπάνω από το 1% του ΑΕΠ της. Στις άλλες ιμπεριαλιστικές χώρες το σχετικό ποσοστό πολλές φορές αγγίζει ή και ξεπερνάει το διψήφιο. Η εξαγωγή κεφαλαίου της Κίνας απέχει σημαντικά από το να ανατρέψει την κυριαρχία των ιμπεριαλιστικών χωρών στις περισσότερες χώρες του κόσμου, καθώς και δεν συνοδεύεται από την αντίστοιχη ιμπεριαλιστική εκμετάλλευση και εθνική καταπίεση (σε αντίθεση με τα ιμπεριαλιστικά κράτη) στις χώρες που πραγματοποιείται. Η ένταξη της Κίνας στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα, βρίσκεται σε συνάρτηση με το αν έχει ολοκληρωθεί η καπιταλιστική παλινόρθωση, η οποία όπως τονίσαμε προηγουμένως δεν έχει ολοκληρωθεί.
Γ. Είναι η Κίνα αντιιμπεριαλιστική;
Χωρίς φόβο και «ναι μεν αλλά», η Κίνα αποτελεί μια συνεπή αντιιμπεριαλιστική δύναμη, η οποία στέκει ανάχωμα στον μοναδικό επιτιθέμενο ιμπεριαλιστικό άξονα ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ.
Η Λ.Δ. της Κίνας έχει εκφράσει ανοιχτά την στήριξη της στην Ρωσία και στον αμυντικό πόλεμο που διεξάγει ενάντια στην ιμπεριαλιστική περικύκλωση της, ενώ έχει δηλώσει επανειλημμένα την αλληλεγγύη της στον παλαιστινιακό λαό και το δικαίωμα του στην ένοπλη πάλη.
Η Κίνα σπάει τον μονοπολικό κόσμο που δημιουργήθηκε από την διάλυση της ΕΣΣΔ και του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, αποτελώντας, θέλοντας και μη, μια δυνάμει υποστηρικτική δύναμη στα επαναστατικά κινήματα που υπάρχουν και θα δημιουργηθούν.
Στον εν εξελίξει Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο στον οποίο υπάρχει ένας επιτιθέμενος και ένας αμυνόμενος (αντιιμπεριαλιστικός – αντιφασιστικός και όχι σοσιαλιστικός) άξονας η Κίνα βρίσκεται στο πλευρό του δεύτερου όπως και άλλες χώρες (Ιράν, Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας, Κούβα) και για αυτούς ακριβώς τους λόγους δεν μπορεί να μην θεωρηθεί για τους κομμουνιστές, αντιιμπεριαλιστές και αντιφασίστες που θεωρούν ότι η ήττα του ΝΑΤΟ θα ανοίξει νέα προοπτική εξεγέρσεων και επαναστάσεων στους λαούς, τουλάχιστον τακτικός σύμμαχος.
Δ. Είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας κομμουνιστικό;
Επρόκειτο για ένα ερώτημα που δένει διαλεκτικά με την οικονομική-πολιτική κατάσταση στο εσωτερικό της Κίνας.
Το ΚΚΚ είναι ένα ρεβιζιονιστικό κομμουνιστικό κόμμα που όσο προχωράει η καπιταλιστική παλινόρθωση, τόσο και το ίδιο οδηγείται προς την φιλελευθεροποίηση του.
Στο εσωτερικό του Κόμματος διατηρούνται ακόμη οι επαναστατικές φωνές, οι οποίες ωστόσο αποτελούν μειοψηφία. Με την άνοδο του τωρινού Γενικού Γραμματέα και Προέδρου της Κίνας, Σι Τζιπίνγκ, διατηρείται μια σχετική σταθερότητα με τις φιλελεύθερες-αστικές-καπιταλιστικές τάσεις να μην εισακούονται όπως παλιότερα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει κάποια αντίστοιχη εμφανής τάση για επιστροφή στις παραδοσιακές κομμουνιστικές αρχές του ΚΚΚ.
Επρόκειτο για ένα κόμμα γραφειοκρατικοποιημένο, στο οποίο η ηγεσία συνδέεται με την αναδυόμενη αστική τάξη. Αν και το κόμμα, μέχρι και σήμερα, επίσημα καθοδηγείται από το μαρξισμό-λενινισμό και τη σκέψη Μάο Τσε Τουνγκ, δίπλα στα παραπάνω έχουν προστεθεί ο «σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά», η «θεωρία Ντενγκ Σιάοπινγκ», η «θεωρία της τριπλής αντιπροσώπευσης», καθώς και τελευταία η «Σκέψη Σι Τζιπίνγκ», δηλαδή παρεκκλίσεις από τον μαρξισμό-λενινισμό καθαρά ρεβιζιονιστικές και αντεπαναστατικές.
Κόμπα
Από τη σπίθα στη φλόγα 